3 عامل نوسان در بازار ارز
عقبنشيني بهاي دلار
با نگاه به مذاكرات در وين
گروه اقتصادي
روز گذشته قيمت دلار امريكا نسبت به روز دوشنبه 530 تومان كاهش يافت و روي رقم 23 هزار و 650 تومان قرار گرفت. قيمت سكه نيز با ثبت كاهش 230 هزار توماني نسبت به دوشنبه روي رقم 10 ميليون تومان معاملات نيمه اول روز را به پايان رساند تا فروردين ماه 1400 با نيمنگاهي به پيشرفت مذاكرات ايران و غرب بر سر احياي برجام با چشمانداز مثبتي پايان گيرد. به نظر ميرسد عوامل متعددي در ريزش قيمتهاي بازار ارز دخيل بودهاند كه در اينجا به برخي از آنها اشاره ميكنيم: نخستين مورد، اميدها و انتظارات مثبت به آينده است كه همچنان در بازار به عنوان يك نيروي كاهنده قيمتها وجود دارد. دوم اينكه، بانك مركزي به عنوان سياستگذار اصلي بازار، قيمت اوليهاي كه براي صرافيهاي حاضر در بازار متشكل ارزي تعيين ميكند؛ پايينتر از روزهاي قبل است بنابراين بازار آزاد نيز از قيمتهاي نزولي پيروي ميكند. مورد سوم به نرخ درهم امارات بازميگردد كه اثر بزرگي بر كشف قيمت دلار در بازار آزاد دارد. قيمت درهم در 3 روز گذشته كاهشي بوده و حالا روي 6 هزار و 500 تومان ايستاده است بنابراين، اين موضوع هم به عنوان يك نيروي منفي بر قيمت دلار اثر گذاشته است. آلبرت بغوزيان، اقتصاددان درخصوص افت بهاي دلار در روزهاي گذشته به «اعتماد» گفت: اخبار نشست وين تاكنون مثبت بوده و نشستي كه به سمت توافق و آزاد شدن ذخاير ارزي ايران باشد و باعث تسهيل تجارت با جهان شود، ميتواند در نرخ دلار در داخل كشور تاثيرگذار باشد.
بغوزيان ادامه داد: زماني كه ترامپ از برجام خارج شد، نرخ دلار در محدوده ۳۲ هزار تومان بود و در روند صعودي پرشتابي قرار داشت كه بر افزايش قيمت ديگر كالاها نيز بيتاثير نبود و زمينه رشد غافلگيركننده نرخها را در بازارهايي مانند طلا، سكه، خودرو و مسكن فراهم كرد كه البته پس از آن به محدوده ۲۴ هزار تومان رسيد.
تعيين نرخ دلار در دست بانك مركزي است
او تصريح كرد: شكي نيست كه مسائل سياسي در اين قضيه تاثير مستقيم دارد و حال هر چه اين نشست به سمت توافق طرفين و عملياتي شدن پيش برود اين نرخ افت خواهد كرد هر چند در نهايت اين نرخ در دست بانك مركزي است يعني با فروش ارز از سوي چند دلال و صراف نميتوان گفت كه دليل ريزشها به اين علت بوده است. اين اقتصاددان افزود: بانك مركزي نرخ دلار را اوايل فروردين ماه حدود ۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام كرده بود كه در بازار ۲۶ هزار تومان معامله ميشد و در حال حاضر نيز اين نرخ رو به كاهش است. بغوزيان تصريح كرد: با طولاني شدن نشست وين ممكن است امريكا نيز بر سر ميز مذاكره برگردد و به افقي برسند كه آنها را هم متقاعد به رفع تحريمها كنند اما اينكه اين نشستها تا چه زماني ادامه پيدا ميكند به روند مذاكرات برميگردد. اين اقتصاددان در مورد تاثير دلار بر بازارهاي ديگر نيز افزود: بازارهاي ديگر نظير خودرو، مسكن، طلا و سهام هر كدام واكنش جداگانهاي به نرخ دلار دارند.
ادامه چسبندگي قيمتها در بازار خودرو
او ادامه داد: زماني كه نرخ دلار افزايش پيدا كرد همه بازارها عكسالعمل نشان دادند. در بخش بازار خودروهاي وارداتي(البته در حال حاضر وارداتش ممنوع شده است) به دليل اينكه اين خودروها نرخ مشخصي دارند و بهاي آنها در نرخ دلار ضرب ميشود، قيمتشان معلوم است اما در صورتي كه نرخ دلار افت كند، بهاي خودروهاي خارجي نيز كاهش پيدا ميكند و اميدواريم كه قيمت خودروهاي داخلي نيز در بازارآزاد رو به پايين باشد.
كاهش قيمتها در بازار مسكن دور از انتظار نيست
او درخصوص تاثير نرخ دلار در بازار مسكن نيز گفت: بهاي تمام شده قيمت مسكن با رشد نرخ ارز بالا رفته بود، از مصالح ساختماني تا ماشينآلات، كارگر و... كه البته كاهش نرخ ارز ميتواند نويدي براي كاهش قيمت تمام شده مسكن باشد البته اين بازار پس از كاهش نرخ دلار تا مدتي راكد خواهد شد تا به يك ثباتي برسد و در نهايت خريداران شروع به خريد كنند. بغوزيان ادامه داد: قيمتها در بازار طلا نيز به موازات نرخ دلار بالا و پايين ميشوند اما در بورس شرايط فرق دارد زيرا در سالهاي گذشته افزايش درآمدهاي ارزي شركتهاي صادراتي در بورس رشد خوبي داشتند و باعث تقويت سهام آنها شده بود اما با افت بهاي دلار قيمت تمام شده برخي از نهادههاي كارخانجات نيز كاهش پيدا ميكند و سود اين شركتها افزايشي ميشود كه باعث بهتر شدن وضعيت اين شركتها خواهد شد.
او افزود: اما به دليل اينكه بورس پس از مرداد ماه سال گذشته از سوي دولت رها شد و هيچ حمايتي از آن صورت نگرفت و عدهاي سودجو نيز صفهاي فروش طولاني ساختند اين موضوع باعث شد تا اعتماد به بورس هر روز به عنوان يك دارايي كمتر شود و اگر امروز حرفهايها در بازار بورس حضور نداشته باشند همين خريد و فروش را هم در اين بازار نخواهيم ديد. بغوزيان خاطرنشان كرد: كليه افراد تازهواردي كه در بورس طي ماههاي گذشته متضرر شدند به تدريج از اين بازار خارج شدند و حالا به دنبال سرمايهگذاري در بخشي هستند كه برايشان مسجل شود كه به صورت طولانيمدت سودده است. او تصريح كرد: با توجه به اينكه بانك مركزي ارزهاي دولت را پيش خريد كرده است اگر اين نشستها در اروپا صورت نميگرفت شاهد افزايش نرخ ارز بوديم زيرا بانك مركزي قصدي براي كاهش نرخ ارز نداشت و از طرف ديگر مردم هم به اين نرخها عادت كردهاند و در مجموع قيمتها چسبندگي زيادي دارند هر چند دليلي براي بالا ماندن نرخ ارز وجود ندارد. بغوزيان با بيان اينكه بعيد به نظر ميرسد نرخ دلار به زير ۲۰ هزار تومان افت كند، اظهار كرد: نرخ ارزي كه بتواند توان خريد مردم را افزايش دهد و رشد اقتصادي ايجاد كند، اشتغال را تقويت و ثبات يا كاهش قيمت را به وجود آورد بايد در محدوده ۵ يا ۶ هزار تومان باشد تا ما به رونقهاي سابق برسيم و اميدوار باشيم كه درآمدهاي ما از مسكن تا خودرو و مايحتاج خود را تامين ميكنيم اما اين موضوع خواست بانك مركزي نيست و در بهترين شرايط در گذشته اين بانك پس از انتخابات در امريكا و بر سر كار آمدن بايدن نرخ دلار را تا محدوده ۲۲ هزار تومان كاهش داد و نه بيشتر. او ادامه داد: دولت و وضعيت ارزي بانك مركزي ايجاب ميكند تا نرخ ارز در اين محدوده باشد تا كسريها پوشانده شود و درآمدهاي ريالي بالاتر باشد.